प्यार और दूरियाँ

~पता है मुझे तुम्हारी बहोत याद आती रहती है|
-लेकीन हर शाम तो अपनी बात होती है फिर याद आने का क्या मतलब है ?
~पता नही |
- मतलब ?
~मतलब क्या बताऊ अभी की बस याद आती है |
तुम्हारे बगैर कुछभी अच्छा नही लगता यहाँ तक साँस लेना भी अच्छा नही लगता |
- तुम पागल हो क्या ? कैसी बातें कर रही हो | और वैसे भी में कहा जा रहा हूँ तुम्हे छोडकर ?
~तुमने मुझे पागल कहा ?
-अरे…ऐसे नही बाबा,
लेकीन कैसी बेहकी बेहकी बातें कर रही हो तुम | और फर्ज करो कल को मुझे किसी ऐसी जगहा जाना पडा...
जो बहोत दूर हो...और जहा मोबाईल टॉवर भी ना हो...
हमारी बातभी ना हो पाये कई दिनो तक तब तुम क्या करोंगी ?
~कहा जाने वाले हो तुम ?
- मैंने सिर्फ फर्ज करने को कहा है |
~ अगर ऐसा हुँआ तो पता है क्या होंगा ?
-तुम बताओ तो पता चले |

~तो अपना विरह महसुस करेंगी ये जमीन...तिलमिला उठेंगी , और फिर निचे मौजुद सारी जियोग्राफिकल प्लेटस् से होते हुए ये तडफ पहुचेंगी पृथ्वी के केद्रबिंदु तक | तकलिफ की उस लहर के जवाब में वहा सें बडी तरंग उठेंगी...इतनी बडी के भुकंप आजाए | ऐसा भुकंप जो तुम्हारे और मेरे दरम्यान मौजुद सारा फासला अपनी भितर खिंच लेंगा | ना तो कोई भौतिक दुरियाँ होंगी ना ही रुहानी |
- हम दोनो की मुलाकात के लिए इतना सारा विध्वंस ये भला कैसी बात हुई ?
प्यार तो constructive बात होती है न इसमें लोग किसी का बुरा नही करते |
~अच्छा बेटा तो ये विध्वंस है और तुम जो वो तुम्हारी सिव्हील वार , सुपरमँन , बँटमँन वाली मुव्हीज देखते हो| वो लोग जब अपनी जंग के खातिर सब कुछ तहसमहस कर देते है तब तो तुम बडे चावसें तालियाँ बजाते हो |
और मैं ऐसा सोचु भी तो विध्वंस ?
- हा हा हा...वो बात अलग है |
और तुम्हे ऐसा क्यों लगता है के हमारा प्यार एक जंग है ?
~जंग नही तो क्या है | तुम्हे उन लोगोंकी फिक्र है जो दो दिलोंके बिच पनपते प्यार को समझने की कोशिश तक नही करते |
जब भी हम मिलते है मुझे तुम्हे कस कर गले लगाना होता है
जब तक मन ना भर जाए तब तक पर यहीं तुम्हारे लोग ऐसे देखते है 
मानो घोर पाप किये जा रही हूँ |
तुम्हे दूर सें देख भी लेती हूँ तो जोरसें पुकार कर पास बुलाना चाहती हूँ
और ये तुम्हारे लोग मुझे बेवकुफ और अशिष्टाचारी समझने लगते है |
और तुम फिर भी उन्हीके तरफसे बात करो |
- लेकीन लोग बुरे नही होते है | मैने तुम्हे कभी रोका है क्या गले मिलनेसें या फिर पुकारनेसे ? जाने दो न |
~ अच्छा , लोग बुरे नही होते | तो बतावो क्यो नही बचा पाते है वो प्रेमीयोकी जान ? हिर- रांझा , रोमियो- ज्युलीयट, लैला-मजनु
कोई एक तो नाम बतावो जो बच गया हो इन लोगोंकी वैहशीयत के जहर को पीकर ?
अगर लोग बुरे नही होते है तो आखिरमें हर कोई हमेशा बिछडता क्यों है ?
- उफ , क्या हो गया है तुम्हे ? बुखार चढा है क्या ? ठीक तो हो न ?
देखो एक काम करो आँफिससे छुट्टी ले लो , और आराम करो |
नही तो कल ब्रेकिंग न्युज में दिखायेंगे के
एक लडकींने सारे बिछडे प्रेमीयों का बदला लेने खातिर आँफिस में कर दिया कत्ल़े-आम |
~अच्छा बेटा , अब में ही कत्ल़े-आम भी करुंगी |
मैं तुम्हारे बगैर यहा मरे जा रही हूँ और तुम्हे मजाक सुझ रहा है |
जाओ अब मैं बात नही करुंगी रखो फोन |
- मैं नही रखुँगा और तुम भी मत रखना|
बाकी लोग जिये -मरें मुझे नही पता | तुम्हारी बातें रुक गयी तो मैं सच में मर जाऊंगा |

#rosswords
- रोशन वानखडे

"कही ये तुम तो नही ?"

सुनो जाना ...
बारीश की हर बुंद पर 
तुम्हारा नाम लिखना चाहता हूँ...
की हर बुंद बन जाए
मिश्री की डली 
और समंदर तक मिठा हो जाए...
याद है उस दिन
किनारे पे बैठे हुए थे हम दोनो 
और तुमने कहा था...
"समंदर मिठा क्युँ नही है ?"
कहकर छेड दिया था 
पानी की सतह को
जैसे वीणा पर सरगम छेड दी हो...
कुछ बुंदे मेरे चेहरे पर उडायी थी
तुमने और तब मैने कहा था...
मगर ये वाली तो मिठी लग रही है...
तुम थोडा शरमाई थी ...
बाद मे गुस्सा हो गई मुझपर
ये कहकर ...
हर बात बेवकुफो जैसी करते हो...
चाहे तुम मुझे आज भी बेवकुफ कह दो
हालाकी तुम आज नही हो 
कुछ कहने के लिए...
और मै तडफ रहा हूँ 
सुनने खातीर ...
तुम्हारी अस्थिया जहा बहायी थी 
उस जगहा पर मै नही जाता हूँ...
उस दिन कडी धूप थी 
मैरे आँखोमे भी 
और आसमान मै भी...
यकीनन तुम उडकर आसमान की तरफ ही निकल गयी होंगी...
क्युँकी मै जानता हूँ 
तुम्हे नमकीन संमदर पसंद नही है...
मै तुम्हे धुंडता रहता हूँ 
बादलोंमे 
और तुम्हारी राह देखता रहता हूँ ...
सुनो जाना...
आज बारीश हो रही है ...
जोरोसे ...
"कही ये तुम तो नही ?"

- #rosswords

अरे हो..त्या दिवशीची गोष्ट अर्धीच राहुन गेली न.

अरे हो..त्या दिवशीची गोष्ट अर्धीच राहुन गेली न. 
खर तर ती सुद्धा अशीच बोलते ,
" अरे तुला तर मी हे सांगितलच नाही ..कसे कसे लोक असतात यार.."
आणि मग अशी एखादी गोष्ट सांगितली जाते जी फक्त ती 
आणि तीच इतक्या वेगळ्या शैलीत सांगु शकते.
अहो बघण्याची मजा तर तेव्हा असते जेव्हा ती काही तरी सांगत असते 
आणि मी तिला काही तरी भरवायचा प्रयत्न करत असतो.
जगातल्या सगळ्या सुंदर कामात मला आवडनार कोणत काम असेल 
तर ते म्हणजे तिला माझ्या हातांनी जेवण भरवण.
कधी कधी तर ती श्वास न घेता अखंड बडबड करत असते 
(कुठलीही गोष्ट सांगायची तर ती अशीच सांगते)
आणि जेव्हा मी घास पुढे करतो तेव्हा ती म्हणते ," नाही ...थोडं तु खा , मला एवढं जाणार नाही"
(ते सुद्धा जरास तोंड वाकड करत) अन् मग त्याच लयीत पुढची बडबड सुरु.
तुम्हाला एक मजेशीर गोष्ट सांगतो.
हसु येऊ शकत किंवा नाही सुद्धा येणार.
एकदा ती काहीतरी सांगता सांगता स्वतःच झोपुन गेली 
आणि तिच्या केसांना बोटांनी सोडवत राहिलो.
थोड्यावेळाने अचानक झोपेतुन उठली आणि उदास आवाजात म्हणाली ,
" अरे मी विसरले ..काय बर सांगत होते तुला मी"
त्या क्षणाला पहिल़्यांदा जाणवल की हो खरच कदाचित मी प्रेमात आहे .
जे आपल्या ह्रदयावर ताबा मिळवुन असतात भल्या मोठ्या लांब साखळदंडाने
 त्यांनी आपल्याला जखडुन ठेवलेल असतं .
आपण बंधनात आहोत ही जाणिव तेव्हा समजते जेव्हा 
चालता चालता अचानक काहीतरी मागं ओढुन नेतं.
तोच फक्त एक क्षण असतो जेव्हा कळुन चुकत की आपलं सुख 
हे फक्त आपल्या पुरता मर्यादित राहीलेलं नाही.
आपण बंदी आहोत.
ह्यातच एक प्रकारचा आनंद सुद्धा आहे की 
तुम्ही कुठेतरी बेफिकीर होऊन निघालात आणि अचानक
 ती हात पकडून म्हणते 'अरे ऐक ना! ' 
कधी कधी लगाम सुद्धा गरजेचा असतो.
आणखी एक गोष्ट सांगुनच टाकतो.
तुम्ही कधी लक्ष देऊन पाहिलं तर कळेल दोन एकमेकांवर प्रेम करनाऱ्या व्यक्ति
 जेव्हा भेटतात तेव्हा बाकी काहीही हो एक क्षण जो असतो तो सर्वात सुंदर असतो.
निरोपा आधीचा क्षण...
जेव्हा दोघही शांत असतात.
आणि विचार करत असतात की काय काय बोलायच होत एकमेकांशी
आणि कुठ ह्या जगाच्या गप्पांमध्येच
आयुष्याच्या भिंती वरुन ही मोहक संध्याकाळ निसटून गेली.
गोल चेहर्याची ती मुलगी जेव्हापण भेट घेऊन निघत असते 
तेव्हा शेवटच्या क्षणांकरता माझ्याकड बघण ती टाळत असते.
आणि त्या दरम्यान ती कुठेही बघु देत ,
काहीही बोलु देत , काहीही करु देतपण
मला मात्र वाटत असतं की शेवटी मी माझ्या आयुष्यात प्रेमाच्या योग्यतेचा बनलोय.

तिच्यात फक्त एक छोटा दुर्गुण आहे की तिला माहितीय
 तिच्या कोणत्या छोट्या छोट्या गोष्टींवर माझ्या डोळ्यांमध्ये पाणी येईल.
कोणीतरी जेव्हा आपल्याला एवढं ओळखायला लागत 
तेव्हा साहजिकच थोडी भिती प्रेमासोबत मिसळुन डोळ्यावाटे मज्जातंतुं पर्यंत पोहचते.
आता मात्र झोपावं लागेल कारण जर तिला कळालं की
 मी रात्र भर झोपलो नाही तर माझ्या हातुन ती एक घास सुद्धा खाणार नाही.
ती तोंड फिरवुन घेईल आणि म्हणेल
,"मला भुक नाहीय आणि वरुन एवढे मोठे घास ? 
मला बोलायचच नाही आणि मला काही खायच सुद्धा नाही ..आला मोठा!! "



--- आनंद बाजपेयी (हिंदी)---
स्वैर अनुवाद - रोशन
 
#rosswords
   #baithkee

मेरी बुरी आदत

यार तुम्हारी ये बडी बुरी आदत है।
~कौनसी?
-अरे जब कोई अपनी धुन मेँ खोया हुआ गुनगुना रहा हो तो उसे टोकना नही चाहिए।
हा जब परीस्थितीयाँ अनुकुल ना हो तो अलग बात है।
~क्या बात कर रही हो? मैने कब किसे टोका?
-एक बार हो तो बताऊ न।
मैने तुम्हे ऐसा करते हुए कई बार देखा है।
~कुछ भी। हा ये सच है कि मैँ अक्सर पुछ लेता हूँ गाने का नाम ,
लेकिन इसमेँ क्या बुराई है? कभी कभी लोग बहोत बुरे सूर लगाते है ,
या फिर कभी इतने धिमे कि पकड नही पाता हूँ ।
तो पुछ लेता हूँ । इसमेँ हर्ज क्या हैँ ?
-हर्ज ...अरे दोस्तोसे पुछ लो तो कोई बात नही ।
मगर अंजान शक्स तो गडबडा जाता है ना ।
~हा हा हा ... अरे लेकिन मैँ तो बस उस गीत को
जानने खातिर ऐसा करता हूँ। तकलिफ देने की ईच्छा से नही ।
-उस दिन का याद नही बसमेँ वो बुढे चाचाजी गुनगुना रहे थे ।
'थोडासा प्यार हुआ है थोडा है बाकी' ।
और तुमने पुछ लिया । मारे शरम से लाल टमाटर हो गये थे ।
~हा । याद आया । पुरानी यादोमेँ खोये हुये लग रहे थे ।
उन्होने कही रेडियो पर सुना होँगा ।
पता नही लेकिन वो इतना क्यो शरमा रहे थे ।
च्छा तो गुनगुना रहे थे ।
-शायद उनकी उम्र और गाना मॅच नही हो रहा था इसलिए।
~हम्म ...पता नही और कितने साल ये चलेँगा ।
जरा सोचो 'चार बोतल' 'काला चश्मा' 'चिकनी चमेली'
गाने वाले आजके छोटे छोटे बच्चे कल बुढे होकर क्या याद करेँगे
और क्या गाया करेँगे ।और सबसे अहम सवाल उसवक्त मौजुद
युवा पिढी किस तर्हाकी मानसिकतासे इसे देखेँगी ।
-ओह गॉड , रुको ... रुको ... कितना भागते हो ...
सवाल क्या था और बात कहा तक पहुच गयी ।
~शुरवात क्या थी ?
-अरे ...
~हा याद आया । मेरी बुरी आदत । मैँ कोशिश करुंगा । लेकिन मुश्किल है ।
(अपुर्ण)
 
@रोशन वानखडे

#rosswords

जादुगार.

माझ्या नव्या स्वप्नांचा उगम होतो,

जुन्या स्वप्नांच्या राखेतुन.
आणि तू हातांची घडी घालुन अचंबित उभा असतोस,
एखाद्या प्रेक्षकासारखा.
तुला माहित नाही की,

कित्येकदा स्वप्नांच्या राखेतुनच
जन्म घेत असतात
नवी कोरी स्वप्न.
मी तुझ्यासमोरच घडवत असतो,
मुठभर राखेतुन नविन स्वप्नांना.
गेल्या स्वप्नांपेक्षाही मोठी,
मोठी आपल्या उंचीपेक्षाही.
ज्या परीघाकडे तू
साशंकित नजरेने पाहत असतोस
तो मीच खेचलाय चोहीकडुन,
ती रेघ म्हणजे स्वाभिमान.
तू भित्रा आहेस कारण,
तू माझ्या हट्टाने बिथरुन जातोस.
विचलित होतोस तू
जेव्हा मी पुटपुटतो मंत्र.
माझ्या कपड्यांवर,माझ्या पिशवीवर,
तुझा अविश्वास विसंबुन आहे.
मी पाहिलय जेव्हा
मी पाहत असतो आभाळाकडे
तेव्हा तू धडपड करतोस
मागे सारण्यासाठी
जेणेकरुन देवाने जर
माझ्यावर फेकुन मारला
कुठला अभिशाप वा संकट
तर त्याचे शिंतोडे तुझ्यावर उडू नये.
तू फक्त एक प्रेक्षक आहेस.
आश्चर्याने,भितीपोटी आणि रोमांचित
होऊन तू टाळ्या पिटतोस खरा,
पण मुळात तुला हवयं
माझी सगळी गुपित उघड व्हावीत
आणि तुला जोरजोरात हसता याव
की मी सुद्धा शेवटी
सर्वसाधारणच निघालो.
माझ्यासाठी तू फक्त परीघापलीकडची गर्दी आहेस.
जिचा खरतर चेहरा सुद्धा नाही
आणि मी ...
मी आहे स्वतःच्या
अस्तित्वाच एकमेव कारण .
मी आहे माझ्या आयुष्यातला खरा जादुगार.
 
-आनंद बाजपेयी


#rosswords
 #translations

पापा की पुरानी डायरी

मैंने पापा की पुरानी डायरी बहोत संभालकर रखी हुई है।

उसमें कोई कविता या कहानी तो नही है।
ना ही कोई आरजु लिखी है ना सपना ।
ऐसा तो नही मजदुर का कोई सपना नही होता ।
अपने परिवार की रोजमर्रा की जरुरते
पुरी करते करते शायद वो पिछे छुट जाता हो।
और फिर डायरीमें रह जाते है बस आकडे ।
बिजली,पानी,गॅस,बच्चोकी फिझ ऐसे कई सारे बिल
और इस खिचातानीमें खत्म हो जानेवाली छोटीसी तन्खा ।
ये सारे आकडे अपनेआपमें खुबसुरत कहानीयाँ है।
हर एडजस्टमेंट है त्याग,बलिदान और संघर्षकी कहानी।
बच्चोकी नादान जिद खातिर बचायी हुई पाइ पाइ
और मुश्किल वक्त आनेपर पत्नीके साथ बाटी हुई
 आधी रोटी है प्रेमकी सबसे बडी कहानी।
डायरीमें गर मिले सुखा गुलाब और पन्नोपर भाप बने
आसुओके निशान हो तो आसान है कहना के किसी प्रेमी की डायरी होंगी।
या अगर फुल,तितलीयोके डिझायनस् बिखरे पडे मिले
तो कह सकते है किसी नवयौवना की डायरी होंगी।
ऐसेही किसी मजदुर की डायरी पहचानी जा सकती है आकडोंसे।
और अगर गौर फर्मायेंगे कभी तो मिलेंगे 
मेहनत मश्शकतसे हाथोपर आये जख्मो-छालोके निशानभी । 


[ कहानीयाँ कागज,पेन,टाइपरायटर यहा तककि लेखककी भी मोहताज नही होती ]

-रोशन वानखडे
  #rosswords

(किशोर चौधरी सरांच्या डायरी मधला भाग)

 मी माझ्या पेहराव्यातुन निवडुन घेतो शृंगारिक ,

अस्पृश्य आणि अधोगतीला लावणारे काटे.
बोटांची पेरे रक्तबंबाळ होतात पण काय मिळत?
पुन्हा वाट पाहत बघत रहायच त्याच्याकडे.
पुन्हा एका सुकलेल्या टाचेला पाहन कुठल्याश्या कणखर दगडावरती .
पुन्हा एकदा माझ परतन रस्त्याच्या बंद बाजु कडून,
अन पुन्हा एकदा अपेक्षांनी मन भरुन येन.
कित्येकदा आपण रंगसंगतीच्या कोलजातुन निवडुन घेतो जांभळट हिरवा रंग ,
आपण पुस्तकांच्या थरातुन काढून घेतो आपल आवडत वाक्य ,
आपण निसर्गाच्या कृपेतुन चोरून घेतो एक अविक्षुब्ध क्षण.
कित्येकदा छोट्या उश्या बिछान्या खालीच पडुन असतात आणि 

आपण तरीही घेऊ शकतो सकाळची गाढ झोप .
फक्त तेवढच असत आपल अस्तित्व .
कित्येकदा आपण लपवुन टाकतो त्याच्या नसण्यातला फरक.
आपण औदासिन्याला दुसर्या कुठल्या रसायनात मिळवून टाकतो .
आपण स्वताच्याच आनंदाचे विरोधक होऊन जातो .
जिथे क्षण भराची ही उसंत घेण अश्यक्य होत त्या कामातून 

कित्येकदा तो अचानक परतुन येतो.

सोयीस्कर खोटेपणाच्या घोंगडी खाली आपण कित्येकदा सत्य लपवून टाकतो.

कित्येकदा

वादळाच्या मध्ये आपण पाहतो एक अस्पष्ट चेहरा ,

पावसाच्या सरीत ऐकू येतो एक अनोळखी आवाज ,

आपण शहारून उठतो की कुणी तरी स्पर्श केलाय आणि तरीही कुणी च नाहीय.

कित्येकदा आपण ते नसतोच ,जे रोज असतो . तेच असायला हव असत.

   9 जुलै 2014)

बुद्धाच्या कपाळावरुन निसटुन पडलेल्या इच्छांचे धागे,
ग्रीक देवतांच्या तीक्ष्ण नाकांनी उकरले गेलेले शब्द ,
मंदिरांच्या प्रवेशद्वारांवर आणि भिंतीवर असलेले सजीव कमनीय सौंदर्य,
निषिद्ध रेषेच्या आसपास हवेत स्थिरावलेला राक्षस ,
 वणव्यात पेटलेल्या जंगला मधल्या जमिनीवर उगवलेले हिरवे कोंब ,
 आगीच्या तांडवात मृत्युला चुंबुन पुन्हा जिवंत होणारा पक्षी.
 आणि विचारांच्या भोवर्यात अडकलेला मी .
सगळच जे अशक्य आहे माझ्यासाठी 
,ते सगळच विखुरलेल आहे माझ्या आसपास.
* * *

ज्यात वाळु ही नसेल अन वारा ही नसेल
तर त्या धुळीच्या वादळाला काय अर्थ असेल?
तू ही नसशील आणि जर मी ही नसेल
तर आयुष्याला काय बर अर्थ असेल?
- के सी  { हिंदी}



#rosswords
 #translations